SIERADZKIE

Region sieradzki położony jest na pograniczu wielkich makroregionów Polski : Wielkopolski, Mazowsza, Śląska i Małopolski. Pomimo, że przez wieki podlegał ich wpływom, zachował jednak swoją odrębność widoczną w sztuce ludowej, stroju, muzyce i występowaniu niektórych zwyczajów i obrzędów. Jest zaliczany do grupy centralnej, wyodrębnionej w oparciu o tkaninę ludową i strój. Znajduje się w obszarze obecnego województwa łódzkiego i dawnej ziemi sieradzko-łęczyckiej. W regionie sieradzkim sprawdza się teoria kręgów kulturowych, według której najwięcej cech regionalnych znajduje się w centrum regionu, bowiem najbardziej tradycyjne i charakterystyczne dla regionu sieradzkiego to wsie położone najbliżej Sieradza. One zachowały najdłużej tradycyjną kulturę ludową: tu dość długo utrzymywał się strój, przechowywany w szafach i kufrach (a przynajmniej niektóre elementy stroju kobiecego jak: stónik ( suknia letnia), dookolnie haftowany fartuch, kaftan zwany szackiem, czerwony prążkowany wełniak (rzadziej zielony) czy robione na drutach chustki pachowe białe lub czarne, a z męskiego stroju czerwony prążkowany spencerek. A dzięki temu, że asysty w kościołach Sieradza i okolic ubrane są w stroje sieradzkie zachował się z dawno nienoszonego stroju męskiego, czerwony prążkowany specencerek. Podtrzymywana jest tu też do dzisiaj sztuka ludowa i folklor. Obecnie większość z nich znajduje się w granicach administracyjnych miasta. Są to: Monice, Woźniki, Męka, Jeziory, Zapusta Duża i Zapusta Mała. Również tradycyjne są pozostałe wsie podsieradzkie administrowane obecnie przez gminę Sieradz: Dzigorzew, Kłocko, Wiechucice i Chojne.

więcej

Charakterystyka ziemi wieluńskiej

Ziemia wieluńska położona na pograniczu trzech wielkich dzielnic Polski (Wielkopolska, Małopolska i Śląsk) od średniowiecza była ważnym punktem strategicznym w miejscu gdzie przecinały się dwa najważniejsze szlaki handlowych w państwie Piastów i Jagiellonów. Obszar historycznej ziemi wieluńskiej liczył w przeszłości około 1600 km2, granice wytyczały rzeki: Struga Węglewska, Oleśnica, Warta, Liswarta i Prosna. Pod koniec wieku XVIII jeszcze wyraźnie widać było samodzielność administracyjną ziemi wieluńskiej, co zawdzięczać można dużym kompleksom leśnym otaczającym interesujący nas teren. Lasy te były zapewne pozostałością granicznych puszcz plemiennych i dostarczały lokalnej społeczności taniego surowca budulcowego. Jeszcze pod koniec XIX wieku na terenie ziemi wieluńskiej ponad 90% budownictwa wiejskiego było wzniesione właśnie z drewna – wówczas był to najtańszy surowiec. Ponieważ na większości terenu wieluńskiego działki w stosunku do drogi były bardzo wąskie, rozwinęło się budownictwo tzw. wąskofrontowe. Charakteryzowało się tym, że dom stał szczytem do drogi, a wejście do jego wnętrza prowadziło przez drzwi umieszczone od strony drogi. Chałupa wąskofrontowa z terenu ziemi wieluńskiej nawiązuje konstrukcją do odległych w czasie form architektury wiejskiej rozpowszechnionych w XVI - XVIII wieku. Chałupa wąskofrontowa z terenu ziemi wieluńskiej z wejściem w ścianie szczytowej posiada podcienie wypustowe (zadaszenie), wsparte na wysuniętych do metra poza lico budynku górnych belek zrębu. Takie zadaszenie chroniło drzwi wejściowe przed deszczem i promieniami słonecznymi oraz dawało schronienie gospodarzom w upalne dni, kiedy to siadali na ławkach przed swoimi chatami. Domy z podcieniami wypustowymi w centralnej Polsce najliczniej reprezentowane były właśnie na terenie wieluńskim.

więcej